Türkiye yalnızca doğal güzellikleriyle değil, damaklara hitap eden tadlarıyla dünyanın dört bir yanından insanların ilgisini çeken bir ülke. Yüzyıllar boyunca Anadolu’da yaşayan kültürlerin her birinin iziyle oluşan yemekler gerçek bir kültürel zenginlik. Bu lezzetlerin hepsini sıralamak mümkün olmasa da belli başlılarını listeledik.
Türk mutfağında da dünya mutfağında da farklı versiyonları yapılan mantı Türkiye’de üzerine dökülen yoğurt, domates sosu ve tereyağıyla emsalleri arasından sıyrılıyor. Bazı yerlerde peynirlisi, patateslisi de yapılıyor, bazı yörelerde servis edilirken üzerine ceviz, fındık serpiliyor. Özünde mantı; ince bir şekilde açılan ve küçük dörtgenler halinde kesilen yufkaların içlerine kıyma konulmasıyla hazırlanıyor.
Sarma Türkiye’nin her yöresinde yapılan bir yemek çeşidi. Kiraz yaprağından, karalahanaya; beyaz lahanadan dut yaprağına kadar farklı türde yapraklarla da yapılıyor. Ama en yaygını üzüm yaprağıyla yapılanı. Pirinçlisi, bulgurlusu, kıymalısı, soğanlısı var. İçine konulacak harç yöreden yöreye değişiyor. Yaprak dolması, bulgur ya da pirinç başta olmak üzere çeşitli iç malzemelerin, genellikle beyaz lahana, kara lahana, dut yaprağı, kiraz yaprağı veya asma yaprağıyla sarılmasıyla yapılan bir yiyecek.
Türkiye’yi bir ara meşgul eden soruların başında “Menemen soğanlı mı soğansız mı olmalı?” tartışması vardı. Bu tercih yapana göre değişse de, menemen temelde sivribiber, domates ve biberden oluşuyor. İçine konulacak malzemeler pastırmadan beyaz peynire göre çeşitleniyor. Fakat bu basit yemek sadece Türkiye’de değil dünya da popüler hale gelen lezzetlerden biri.
Kağıt gibi ince ve çıtır çıtır bir lahmacun pek çok insanın hayaline girer. Genelde bir taneyle doyulmayan lahmacun dünyada “Türk Pizzası” olarak tanınıyor. Lahmacun da yapımı yöreden yöreye değişen bir yemek. Bazı yörelerde sarımsak kullanılırken, bazı yöreler yalnızca soğanla hazırlıyor.
Bu bir üçlemenin ilk parçası. Kuru fasulye, pilav ve turşu. Nerede yapılırsa yapılsın gözler diğer ikiliyi arıyor. Fasulyelerinin helmelenmesi başarı sayılıyor. Bu yemek için özel fasulye üretiyor, güveç kaplarda pişiriyoruz. Türkiye’nin evlerde de en çok sevilen yemeklerinin başında geliyor.
Osmanlı İmpatorluğu’nda çekilen ilk fotoğraflarda bile döner arka planda. Türkiye’nin en klasik sokak yemeklerinden biri olan döner aynı zamanda yurtdışına ithal ettiğimiz bir fast food çeşidi. Etin odun ateşinde yavaş yavaş pişmesiyle hazırlanan döner, yanına garnitürle ekmek arasında yenilebildiği gibi, pilavla, pideyle de tüketiliyor. Her yörenin döneri kendine özgü ama iddia ortak: Bizim dönerimiz en iyisi!
Patlıcanın mutfağımıza bu kadar geç girmesine şaşırmamak elde değil. Çünkü kendine ait bir yemek literatürü oluşturmuş. Hünkârbeğendi de bunların başlıcalarından. Osmanlı mutfağına ait bu yemek tütsülenmiş ve baharatlı patlıcanla yapılır, ızgaraya alınır, sonra püre haline getirilir ve süt, eritilmiş tereyağ ve kavrulmuş un ile karıştırılır. Karışımın üzerine kuzu eti konularak servis edilir.
Baklava kaç katlı olmalı, bilmiyoruz ama iyi bir baklava insanı çok mutlu edebilir. Türk mutfağı deyince akla gelen lezzetlerin başında geliyor baklava. Şerbetli tatlılar mutfağımızın önemli bir payını oluştursa da baklava onların içinde ayrı bir yere sahip. İnce ince açılmış ve üst üste kat kat konulmuş yufkaların arasına fıstık, ceviz, kaymak gibi malzemeler eklenerek hazırlanan baklava, eşkenar dörtgen biçiminde dilimlendikten ve pişirildikten sonra şerbet eklenerek son halini alıyor.
Bu da her yörede farklı yapılan ama hemen herkesi çok sevdiği bir yemek. Bulgurun içine doldurulan harçla hazırlanan yemek haşlanarak ya da kızartılarak servis ediliyor. Harcında kıyma, baharat karşımı ve soğan kullanılıyor.
Karadeniz coğrafyasında çok sevilen ve sofraların vazgeçilmezi olan yemek kuymak ismiyle de biliniyor. Yöreye özgü tereyağı, mısır unu ve peynirle hazırlanan kuymak önemli bir kahvaltı çeşidi.
Çiğköftenin yumurtalısı, sadesi, etlisi, etsizi yapılsa da bu da dünyaya kazandırdığımız lezzetlerin başında. Orijinalinde salça değil, ‘isot’ biberi kullanılıyor. Et macun kıvamına gelene kadar bulgurla yoğuluyor.
Dünyanın en faydalı hazır çorbası diyebiliriz tarhanaya. Fermantasyon süreciyle hazırlanan tarhana çok sağlıklı. Yoğurt, un, domates ve yeşilliklerden oluşan bir hamur hazırlanıyor. Hamur 2 aylık bir sürenin sonunda un haline getiriliyor ve soframıza geliyor.